Wanneer u dit leest, is het bijna zeven maanden geleden dat de Tweede Kamerverkiezingen waren. En nog steeds is er geen enkel zicht op een nieuw kabinet.
Het formeren van een nieuw kabinet is in ons kikkerlandje wel vaker een lastig proces geweest. In 1977 duurde het 208 dagen voordat het kabinet Van Agt I gepresenteerd kon worden en in 2017 duurde het tot stand brengen van het kabinet Rutte III zelfs 225 dagen. Maar ik durf er best een kratje bier op te verwedden dat we die laatste ‘topprestatie’ dit keer makkelijk gaan verslaan: op 3 oktober passeerden we de 200 dagengrens. De vorige keren duurden formaties zolang vanwege lastige gesprekken over inhoudelijke meningsverschillen. En daar zijn ze nu eigenlijk nog maar nauwelijks aan begonnen.
Misschien denkt u: “Ach, wat merk ik daarvan.” Wel, alle gemeenten in Nederland hebben daar last van. En daarmee hebt u er als inwoner van die gemeenten ook last van. Want allerlei ontwikkelingen staan gewoon stil. De uitdagingen in Nederland zijn groot. We hebben ernstig de behoefte aan een daadkrachtig kabinet maar in Den Haag is men de afgelopen maanden toch vooral bezig geweest met een wedstrijdje ‘ver plassen’.
Waar we als Nederlandse gemeenten last van hebben? Hebt u even? Financieel verkeren alle Nederlandse gemeenten in zwaar weer, vooral ook door falend rijksbeleid In de afgelopen jaren. Het maken van een aantal keuzes over de toekomstige financiën van de gemeenten is door het huidige kabinet doorgeschoven naar het komende. De woningnood is groot maar maatregelen zijn uitgesteld. Er is sprake van een klimaatcrisis en hoewel er geld ter beschikking is gesteld blijven inhoudelijke keuzes uit. Dan heb ik het nog maar niet over de stikstofcrisis.
Wat in Den Haag gebeurt, heeft echter ook consequenties voor de politieke cultuur in Nederland. Het wordt steeds meer de gewoonte politiek te zien als het steeds harder schreeuwend herhalen van je eigen mening en niet, zoals het altijd onze cultuur was, als het zoeken van een compromis. In Drechterland zie ik dat gelukkig nog niet echt gebeure, maar binnen de regio verbaas ik me soms wel erg over de politieke cultuur die er op allerlei plekken aan het ontstaan is. Ook daar hebben we dan als Drechterland ook last van.
De politiek in Nederland was misschien vaak wat saai maar we slaagden er steeds wel in om compromissen te sluiten. Dat is hoe we in Nederland als zo’n duizend jaar het hoofd boven water houden en het land boven zee houden. Nederland is gebouwd op compromissen.
De eerste die in de discussie in Den Haag (weliswaar veel te laat maar toch) het compromis boven het partijbelang liet prevaleren, wordt in de media weggezet als de grote verliezer. Ja, ik heb het inderdaad over Sigrid Kaag. En de mannen die ijzerenheinig alleen het Haagse politieke spel aan het spelen waren, worden nu weggezet als de winnaars. Van die cultuuromslag gaan we de komende jaren ook op gemeentelijk niveau last hebben.
Maar op korte termijn gaat het toch vooral over het formeren van een nieuw kabinet. Dat is het allerbelangrijkste. En daarom: “Zeg Haagse jongens en meisjes: hoelang duurt het nog? Kunnen jullie eindelijk een beetje vaart maken?”
Trouwens, nu ik toch weddenschappen aan het afsluiten ben: wedden dat een komend kabinet de rit niet vol zal maken? Ik voel me namelijk als een gast op de bruiloft van twee mensen die de hele tijd ruzie maken: je weet dat de scheiding al in de maak is…..
Jeroen Broeders
Wethouder Drechterland